کف سازی صنایع نگاه ویژه می طلبد

شاید تاکنون با این شیوه نگرشی نداشته ایم!؟

یک سازه اعم از مسکونی ، اداری ، تجاری و یا صنعتی از اضلاع کف ، دیوار و سقف تشکیل و کلیه کسانی که در شکل گیری و برپاسازی آن گام برمیدارند خواهی نخواهی تکیه گاه و ایستائی خود را طالب هستند و هر نوع عملیات اجرائی را روی کف همان مجموعه انجام خواهند داد تا سازه ای تولید شود . . .

آیا صاحبان پروژه ها و یا پیمانکاران به این ویژگی و ساختار کف به همان نسبت که به جنبه های زیبائی و تزئینات دیوار و سقف اندیشیده اند به تمامی نیروها و فشارها که بهنگام ساخت و دوران استفاده پس از آن به کف سازه وارد میشود نگریسته اند و تفکر و انگیزه ای جهت اهمیت آن بکار بسته اند؟!

جدای از انتخاب هر عملیات نهائی اعم از سنگ ، سرامیک ، پوشش های سخت صنعتی ، رزینی ، لیتیومی و یا سیلیکات بر پایه های مختلف سیمانی و یا پلیمری و با نگاه به جنبه های تزئین و یا رعایت بهداشت و عدم تولید گرد و غبار و دیگر ویژگی های انتظار در ایجاد یک بستر که معمولاً از بتن و یا ملات ساخته می شود و طبعاً در تحکیم نصب و یا پوشش آن دقت لازم را بکار برده و می بریم؟!

بهرحال انتخاب هریک از انواع فوق نیازمند یک کف سازی اولیه بعنوان بستر را نیازمند است.

چگونه یک بستر مناسب داشته باشیم؟ . . .

بهتر است ابتدا از بتن این مصالح سازه ای پر مصرف جهانی تعریفی داشته باشیم.

بتن ترکیبی است از سنگدانه های متفاوت که بهمراه ماده چسباننده ای بنام سیمان و آب توده ای یکپارچه را با کمترین فضای خالی تشکیل دهد.

و حال چگونه به این ویژگی توده یکپارچه و کمترین فضای خالی را دست یابیم؟

1-ابتدا انتخاب سنگدانه ها از نظر کیفیت نوع کانی و سختی های آن و نیز شکل و فرم (شکسته و یا گرد گوشه) و بدون غبار آن دقت لازم را بکاربریم.

همجواری دانه ها با یکدیگر و قرار گرفتن آن در یک توده بهمراهی سیمان و آب را معمولاً در اصطلاح مهندسی طرح اختلاط (Mix Design) نامیده شده است که از اهم شرایط برای دست یابی به ویژگی های خاص بتن می باشد.

2-انتخاب سیمان برحسب نوع و زمان مصرف و دمای محیط و مقدار آن با نگرش به خصوصیات سنگدانه ها و سیمان های متفاوت از اهمیت زیادی برخوردار است و نقش مؤثری در ساختار طرح اختلاط دارد.

3-آب و خلوص آن از نظر میزان املاح و عدم ترکیبات زیان آور و با یک PH مناسب قادر و شایان توجه در اهداف تولید بتن و تأثیر گذار برای خواسته های ما را خواهد داشت.

توضیح: هر سه مصالح فوق جزئیات فیزیکی ، شیمیائی و آنالیزهای بسیار بسیار دارد که شرح آن در این مقال و جایگاه نمی گنجد و برای اطلاع کامل آنها کتب، نشریات و آزمایش های متعددی را نیازمند است لیکن برآنیم با نیم نگاهی بر میزان مصرف آب و نوع کارائی آن در بتن توجه خاص شما را به تولید یک بتن و بستر مناسب معطوف داریم.

  وقتی سخن از کمترین فضای خالی را در بتن داریم بایستی توجه کنیم که مقدار آب مورد نیاز سیمان جهت چسبانندگی سنگدانه ها و تولید یک خمیر سیمان ایده آل معادل 21% وزن سیمان برحسب لیتر خواهد بود. W/C Ratio %21 و  مازاد آن عملاً پس از دوره گیرش و سخت شدن سیمان تبخیر را بدنبال و در نهایت فضای خالی فواصل سنگدانه ها را موجب می شود . . .  این فضای خالی بین دانه ها کاپیلاری و یا شعریه ها و موئینگی نامیده می شود.

از طرفی نیازمند آن هستیم که تمامی سنگدانه ها با محلول سیمان و آب (شیره سیمان) اندود شده و در چسبانندگی نقش ویژه خود را ایفا کنند. بدین ترتیب انتخاب دانه ها از نقطه نظر گنجایش و سطوح جانبی حائز اهمیت و محاسبه آن قادر است در انتخاب سنگدانه ها و عملاً در میزان مصرف سیمان آب و کاهش آن نقش مؤثر را ایفا نمایند . . .

متأسفانه در کشور ما ایران و بمنظور تسهیل و سرعت در کار از نقطه نظر مخلوط و اجرا (سهولت تخلیه) و ایجاد سطوح صیقلی و صاف در پایان عملیات اجرا از سنگدانه های ریز دانه (ماسه) بیشتر و آب مضاعف استفاده می شود.

در حالیکه سنگدانه های درشت تر (شن) بمنزله استخوان بندی بتن تلقی و در ایجاد مقاومت و پایداری طولانی سازه تأثیرات بسیار بسیار بالاتری دارند و عملاً این مشکل مصرف آب را هم کاهش دارد و اهداف ما را در ایجاد کمترین فضای خالی محقق و نزدیکتر میسازد.

بنابراین بار دیگر توصیه میشود در طرح اختلاط (Mix Design) دقت بیشتری صورت گیرد و مقدار سیمان و آب آن بطور کامل و بر حسب نیاز مشخص گردد، ناگفته نماند الزاماً تصور مصرف سیمان بیشتر موجب پایداری و کیفیت مطلوب تر بتن نخواهد شد.

بعنوان مثال محاسبه حجم و سطوح دو سنگدانه را در ذیل ملاحظه خواهید فرمود:

شاید محاسبه دانه بندی های بتن و میزان مصرف شیره سیمان برای چسباندن دانه ها به یکدیگر در نوع شکسته مشکل و قانون محاسبه صحیح و دقیقی نداشته باشد ولی اگر فرض کنیم دانه بندی ها گرد گوشه و کروی شکل باشد شیوه محاسبه سطوح آنها در دو اندازه 5 و 30 میلیمتری در مقایسه و محاسبه چگونه است:

محاسبه حجم و مساحت دو دانه بندی 5 mm  و 30 mm قطر

به زبان ساده تعداد 216 دانه 5 میلیمتری 6 برابر سطح یک دانه 30 میلیمتری سطوح پوشش را دارد.

و برای اندود آنها سیمان و آب (شیره سیمان) مورد نیاز چسباننده بهمین نسبت مصرف بیشتر را اعمال خواهیم کرد.     

      در ادامه نظارت و دقت در اجرای موارد فوق و کاهش ریز دانه ها و آب کمتر تخلیه حباب هوای ناخواسته که بهنگام تولید و عملیات اجرای بتن بوجود می آید الزامی و کاربری دستگاه ویبره و استفاده از ماله های پروانه ای را جهت تسطیح بهتر ایجاب و الزامی میدانیم

بدیهی است که از این پس عملیات گیرش و دوره مرطوب نگهداری (Curing) شروع خواهد شد و وظیفه ما در عملیات بهبود ادامه خواهد یافت.

   نکته قابل توجه : هرگز تصور نکنیم که مفروش کردن گونی مرطوب و یا پاشش آب به دفعات موجب نفوذ در بتن و نقش در گیرائی (Setting) سیمان خواهد شد . . .
       به عبارتی بتن از همان آب اولیه مصرفی در تولید استفاده خواهد کرد و مرطوب نگهداری ادامه موجب تأخیر در تبخیر آب موجود در خمیر سیمان می گردد و هر قدر این عمل ادامه یابد مقاومت فشاری و پایداری بتن افزون و کاهش احتمالی ترک ها را در سطح بتن را بدنبال دارد.
     مطالب بسیاری از نقطه نظر فنی در انتخاب مصالح و شیوه اجرائی وجود دارد که نگاه ویژه کارشناسان را به کف سازی صنایع نیازمند است.